SPM-Sistem Persekutuan- Kuasa Kerajaan Persekutuan dan Kerajaan Negeri

SPM-Sistem Persekutuan- Kuasa Kerajaan Persekutuan dan Kerajaan Negeri
Sebagai sebuah negara yang mengamalkan sistem Persekutuan, pentadbiran di Malaysia dibahagikan kepada tiga peringkat utama. Ketiga-tiga peringkat ini ialah Kerajaan Persekutuan, Kerajaan Negeri dan Kerajaan Tempatan. Setiap peringkat mempunyai tanggungjawab dan bidang kuasa tertentu yang ditetapkan bagi menjamin kelancaran pengurusan negara secara menyeluruh dan tersusun.

Perlembagaan Persekutuan menjadi asas utama dalam menentukan pembahagian kuasa antara Kerajaan Persekutuan dan Kerajaan Negeri. Kuasa ini meliputi bidang perundangan dan pentadbiran, di mana kedua-dua pihak diberi hak untuk menggubal dan melaksanakan undang-undang dalam skop yang telah ditentukan. Sementara itu, Kerajaan Tempatan tidak diberikan kuasa secara langsung oleh Perlembagaan, sebaliknya diletakkan di bawah bidang kuasa Kerajaan Negeri. Oleh itu, Kerajaan Negeri memainkan peranan penting dalam menyelia dan menyelaras pentadbiran tempatan seperti pihak berkuasa daerah dan majlis perbandaran.

Tujuan utama pembahagian kuasa ini adalah untuk menjadikan sistem Persekutuan lebih efisien serta mengelakkan sebarang pertindihan atau konflik antara peringkat kerajaan. Dalam sistem ini, kuasa yang lebih besar diberikan kepada Kerajaan Persekutuan. Ini penting bagi memastikan wujudnya satu pusat pemerintahan yang kukuh yang dapat menyelaraskan pembangunan dan dasar kebangsaan serta menjamin kestabilan politik dan kemajuan ekonomi negara.

Di peringkat Persekutuan, Parlimen memainkan peranan sebagai badan perundangan tertinggi yang bertanggungjawab menggubal undang-undang yang terpakai di seluruh negara. Kuasa Kerajaan Persekutuan merangkumi perkara-perkara yang disenaraikan dalam Senarai Persekutuan seperti yang termaktub dalam Perlembagaan. Antara bidang kuasa Persekutuan termasuk hal-hal berkaitan pelajaran, kewangan, pertahanan negara, kewarganegaraan, hal ehwal luar negeri, perubatan dan kesihatan, pentadbiran sistem keadilan, keselamatan dalam negeri serta sistem pengangkutan dan perhubungan. Kesemua bidang ini dianggap penting dan memerlukan penyelarasan yang seragam di seluruh negara.

Sementara itu, setiap negeri mempunyai kuasa tersendiri melalui Dewan Undangan Negeri (DUN). DUN bertanggungjawab menggubal undang-undang yang hanya terpakai di dalam negeri masing-masing. Kuasa Kerajaan Negeri tertumpu kepada perkara-perkara yang termaktub dalam Senarai Negeri dalam Perlembagaan Persekutuan. Antara bidang kuasa yang terletak di bawah Kerajaan Negeri termasuk hal ehwal tanah, kerajaan tempatan, pengurusan hari kelepasan negeri, pelaksanaan undang-undang Islam, pertanian serta pengurusan sumber perhutanan.

Secara keseluruhannya, pembahagian kuasa yang jelas antara Kerajaan Persekutuan dan Kerajaan Negeri membolehkan kedua-dua peringkat kerajaan melaksanakan tugas masing-masing secara berkesan. Ini seterusnya memperkukuhkan struktur pemerintahan negara dan menjamin kesejahteraan rakyat dalam pelbagai aspek kehidupan.

Senarai Bersama merujuk kepada perkara-perkara tertentu yang membenarkan kedua-dua peringkat kerajaan, iaitu Kerajaan Persekutuan melalui Parlimen dan Kerajaan Negeri melalui Dewan Undangan Negeri, untuk menggubal undang-undang dalam bidang yang sama. Ini bermakna, kedua-dua pihak mempunyai kuasa legislatif terhadap perkara-perkara yang termasuk dalam senarai ini.

Namun, jika berlaku sebarang percanggahan antara undang-undang yang digubal oleh Parlimen dan yang digubal oleh Dewan Undangan Negeri bagi perkara dalam Senarai Bersama, maka undang-undang yang diluluskan oleh Parlimen akan mengatasi dan menjadi undang-undang yang wajib dipatuhi.

Antara bidang yang terkandung dalam Senarai Bersama termasuklah pemberian biasiswa, penyediaan perumahan, kebajikan masyarakat, pembangunan kebudayaan dan sukan, perancangan bandar dan luar bandar, perlindungan terhadap haiwan liar serta pembangunan dan pemeliharaan taman negara. Selain itu, aspek kesihatan awam, penjagaan kebersihan serta pencegahan penyakit turut termasuk dalam bidang kuasa bersama ini.

Peruntukan Tambahan bagi Sarawak dan Sabah pula adalah satu pengiktirafan khas terhadap kedudukan istimewa kedua-dua negeri tersebut setelah penyertaannya dalam Persekutuan Malaysia pada tahun 1963. Bagi menyesuaikan keadaan tempatan serta latar belakang sejarah dan budaya Sarawak dan Sabah, beberapa kuasa tambahan telah diberikan kepada kedua-dua negeri ini.

Melalui Akta Imigresen 1963, Sarawak dan Sabah diberikan kuasa autonomi untuk mengawal kemasukan, kediaman serta pergerakan individu ke dalam negeri mereka. Ini bermaksud, seseorang yang ingin memasuki Sarawak atau Sabah perlu mematuhi peraturan imigresen negeri tersebut walaupun mereka merupakan warganegara Malaysia.

Tambahan kepada Senarai Negeri untuk Sabah dan Sarawak termasuklah hal-hal berkaitan pengurusan kereta api di Sabah, penubuhan dan pengurusan Mahkamah Anak Negeri serta penggubalan undang-undang yang berkaitan adat dan norma kehidupan anak negeri.

Manakala, penambahan dalam Senarai Bersama bagi Sabah dan Sarawak melibatkan bidang seperti undang-undang diri berkaitan perkahwinan, penceraian, penjagaan anak, nafkah serta hal ehwal kekeluargaan. Di samping itu, mereka juga diberikan kuasa dalam penyelidikan pertanian dan perhutanan, pengawalan terhadap makhluk perosak serta usaha mencegah penyakit tumbuhan. Urusan pilihan raya negeri turut termasuk dalam bidang kuasa tambahan tersebut.

Kerajaan Tempatan pula merupakan peringkat ketiga dalam sistem pentadbiran di Malaysia. Ia berperanan sebagai pihak yang mentadbir dan mengurus kawasan-kawasan kecil seperti bandar, pekan atau daerah yang telah diwartakan. Kerajaan Tempatan juga dikenali sebagai Pihak Berkuasa Tempatan (PBT) dan berada sepenuhnya di bawah pengawasan dan kawalan Kerajaan Negeri.

Contoh PBT termasuklah Majlis Bandaraya, Majlis Perbandaran dan Majlis Daerah. PBT memainkan peranan penting sebagai penghubung antara kerajaan negeri dengan masyarakat tempatan. Ia bertanggungjawab menyediakan pelbagai perkhidmatan asas kepada penduduk di kawasan pentadbiran masing-masing.

Fungsi dan kuasa PBT ditetapkan dalam Akta Kerajaan Tempatan 1976 (Akta 171). Antara peranan penting yang dijalankan oleh PBT termasuk mengindahkan kawasan bandar dan luar bandar, menyelenggara jalan raya dan sistem saliran, menjaga kesihatan awam serta menyediakan kemudahan seperti taman permainan, perpustakaan, pasar awam dan pusat kebudayaan. Selain itu, mereka juga mengeluarkan lesen perniagaan, mengawal aktiviti penjajaan, menyediakan perkhidmatan pembersihan sampah serta pasukan bantuan dan penyelamat bagi menangani situasi kecemasan.

Keseluruhannya, pembahagian kuasa dan tanggungjawab yang sistematik antara kerajaan persekutuan, negeri dan tempatan ini membolehkan Malaysia ditadbir dengan lebih berkesan serta menjamin kesejahteraan rakyat di seluruh negara.